Akarsuda Denge Profili Nedir?

Akarsular vadilerini kazıp derinleştirdikçe, yataklarının eğimi gittikçe azalır. Bu yüzden zamanla akış yavaşlar, aşındırma eski hızını kaybeder ve en sonunda hemen hemen sona erer. Akarsu yatağında artık, başlangıçtaki pürüzler, şelaleler ortadan kaldırılmış olur. Bu duruma erişen bir akarsuyun, ağzından kaynağına doğru uzanan profili iç bükey bir eğri halindedir. Buna denge profili denir.
Denge profiline ulaşmış akarsuda derine aşındırma yerini yana aşındırma ve biriktirmeye bırakır. Denge profili yaşlı arazilerdeki akarsularda veya akarsuların ağız kısımlarında görülebilir. Denge profiline ulaşmış bir akarsuyun yatağı üzerinde eğim kırıkları, dev kazanları ve şelaleler gibi yer şekilleri yoktur.Bu nedenle akarsu taşımacılığına uygundur. Fakat hidroelektrik potansiyelleri azdır. Denge profiline ulaşmamış akarsular üzerinde ise ulaşım yapılamaz fakat elektrik üretimine ve baraj yapımına elverişlidir.
Batı Avrupa’daki akarsuların çoğu denge profiline ulaşmıştır. Türkiye arazisi ise yakın bir jeolojik geçmişte oluştuğu için akarsular denge profiline ulaşmamıştır. Bu nedenle baraj yapımına ve hidroelektrik üretime elverişlidir. Fakat Bartın çayının ağzındaki 7 km.lik bir alan dışında akarsu taşımacılığı yapılamaz.
akarsuda-denge-profili-nedir
Denge profiline ulaşan akarsuyun özellikleri;
  • Yatak eğimi azalmıştır,
  • Akış hızı yavaşlamıştır,
  • Aşındırma azalmış, biriktirme çoğalmıştır,
  • Enerji potansiyeli azalmıştır,
  • Üzerinde taşımacılık ve ulaşım yapılabilir. (Akımı yeterli ise)
  • Ülkemiz yakın bir jeolojik dönemde oluştuğu için akarsularımız denge profiline uzaktır ve yukarıda verilenlerin tam tersi özellikler gösterirler.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Dünyanın en çok ziyaret edilen 10 ülkesi

Resim
Rusya Rusya’yı geçen yıl 31,3 milyon kişi ziyaret etti. Tolstoy ve Dostoyevski gibi edebiyat dehalarının doğum yeri olan dünyanın en geniş ülkesi Rusya’yı bir kerede görmek mümkün değil. Trans Sibirya Demiryolu, St. Petersburg’un zengin mimarisi ve Kızıl Meydanı ile Moskova en çok ziyaretçi çeken yerler arasında. Meksika 32,1 milyon ziyaretçinin çoğu ülkenin ince kumlu sahilleri için gelse de Meksika’da keşfedilecek daha çok şey var. Tulum’daki Maya harabeleri gibi gizemli tapınaklar, tropik ormanlar, Chiapas’ın tepeleri ve İspanyol koloni mimarisi bunlardan sadece bir kaçı. Britanya Burası Stonehenge efsanelerinin, Londra’nın kültürel arenası kadar gizemli olduğu bir yer. Monarşi, Shakespeare tiyatrosu, öğleden sonra çayları ve yerel barlar… Tüm bunlar Britanya’ya 2015 yılında 34,2 milyon ziyaretçi çekti. Çoğu İngiltere’ye gitse de diğerleri İskoçya, Galler ya da Kuzey İrlanda’yı keşfetmeyi tercih etti.   A lmanya İster Oktoberfest’te bir bira ile ister
Devamı

HARİTA TÜRLERİ

HARİTA TÜRLERİ A. Kullanım Amaçlarına Göre Haritalar 1. İdari ve Siyasi Haritalar Ülkelerin başka ülkelerle olan sınırlarının gösterildiği haritalara  siyasi harita lar adı verilirken, ülkelerin kendi içerisindeki illeri,  eyalet leri, bölgeleri gösteren haritalara  idari harita  denir. 2. Beşeri ve Ekonomik Haritalar Nüfus ,  göç ,  yerleşme ,  tarım ,  hayvancılık ,  sanayi ,  turizm , vb. dağılışını gösteren  harita lardır. 3. Fiziki Haritalar Yeryüzü şekillerinin fiziki yapısını, dağılış ve yükseltilerini gösteren haritalardır. 4. Özel Haritalar Belirli bir konu için özel olarak hazırlanan haritalardır. ( Jeomorfoloji ,  meteoroloji , toprak haritaları gibi.) B. Ölçeklerine Göre Haritalar 1. Büyük Ölçekli Haritalar a. Planlar:  Ölçeği 1/20.000'e kadar olan haritalardır. Şehir imar plânları, kadastro haritaları bu türdendir. b. Topoğrafya Haritaları:  Ölçeği 1/20.000 ile 1/200.000 arasında olan haritalardır. Ulaşım haritaları ile topoğrafik, jeolojik,
Devamı